Cholera(ହଇଜା)Causes, Symptoms, Treatment & Prevention

Cholera: Causes, Symptoms, Treatment & Prevention

Cholera: କାରଣ (Causes), ଲକ୍ଷଣ (Symptoms), ଚିକିତ୍ସା (Treatment) ଓ ରୋକଥାମ (Prevention)

Cholera-Symptoms and Treatment 

Cholera ହେଉଛି ଗମ୍ଭୀର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆଜନିତ ରୋଗ (severe bacterial illness), ଯାହା ଦୁଷିତ ଖାଦ୍ୟ (contaminated food) କିମ୍ବା ପାଣି (water) ସେବନ କରିବା ଫଳରେ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ, ଯେଉଁଠି ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବ୍ୟବସ୍ଥା (sanitation) ନାହିଁ । ଏହି ସଂକ୍ରମଣ (infection) ଅତ୍ୟଧିକ ପରିମାଣରେ ପଣିଆ ଅତିସାର (watery diarrhea) ଦେଇ ଶରୀରରୁ ଦ୍ରବ୍ୟରୂପ ଉପାଦାନ (fluids) କୁ ଦ୍ରୁତ ଭାବରେ ହରାଇ ଦିଏ, ଏବଂ  ଠିକ୍ ସମୟରେ ଚିକିତ୍ସା ନ ମିଳିଲେ ଏହା ଶରୀରକୁ ପ୍ରାଣ ଘାତକ (life-threatening dehydration) କରିପାରେ । କିନ୍ତୁ, ଯଦି ଠିକ୍ ଭାବରେ ଦେଖାଶୁଣା (proper care) କରାଯିବ, ତେବେ cholera କୁ ରୋକାଯାଇପାରିବ (preventable) ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା କରାଯିପାରିବ (treatable) ।

What is Cholera?

Cholera କଣ? (What is Cholera?)

Cholera ହେଉଛି ଏକ ଜନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ଗାଷ୍ଟ୍ରୋ ଇଣ୍ଟେଷ୍ଟିନାଲ ସଂକ୍ରମଣ (gastrointestinal infection), ଯାହା Vibrio cholerae ନାମକ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ଏହି ରୋଗ ଛୋଟ ଆନ୍ତ୍ରକୁ (small intestine) ପ୍ରଭାବିତ କରେ ଏବଂ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ହଠାତ୍‌ ଓ ତୀବ୍ର ଧରଣର ଅତିସାର (diarrhea) ହୋଇଥାଏ , ଯାହା ଶରୀରରୁ ତରଳ ପଦାର୍ଥ (body fluids) ଓ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋଲାଇଟ୍‌ କୁ (electrolytes) କମାଇଦିଏ ।

ଯଦି dehydration (ସୁଶ୍କତା) କୁ ସମୟରେ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ପୁନଃସ୍ଥାପନ କରାଯାଇ ନ ପାରେ, ତେବେ Cholera ଘାତକ (fatal) ହୋଇପାରେ । ଆରମ୍ଭରୁ ନିର୍ଜଳତା ଚିକିତ୍ସା (rehydration therapy) ଦ୍ୱାରା ହସ୍ତକ୍ଷେପ କଲେ ଫଳାଫଳ ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଉନ୍ନତ ହୁଏ ।

How Does Cholera Spread?

Cholera କିପରି ସଂକ୍ରମିତ ହୁଏ?

The cholera bacterium thrives in:

-ଦୁଷିତ ପାନୀୟ ପାଣିରେ (contaminated drinking water)

-ଠିକ୍‌ ଭାବରେ ରନ୍ଧାଯାଇନଥିବା ଖଦ୍ୟ ଦ୍ଵାରା ଯେମିତିକି କଞ୍ଚା ଚିଙ୍ଗୁଡ଼ି ବା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ସାମୁଦ୍ରିକ ଖାଦ୍ୟ (improperly cooked or raw seafood)

- ଦୂଷିତ ପାଣିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଖାଦ୍ୟରୁ (food prepared with unsafe water)

ହଇଜା ସାଧାରଣତଃ  ସିଧାସଳଖ ଜଣକ ଠୁ ଅନ୍ୟ ଜଣକୁ ଡେଇଁ ନ ଥାଏ ଏହା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ନୁହେଁ ବରଂ ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ସଂପ୍ରସାରିତ ହୁଏ — ଯେଉଁଠି ଅସ୍ୱଚ୍ଛତା ବ୍ୟବସ୍ଥା (poor sanitation systems) ରେ ମଳ ଇତ୍ୟାଦି (human waste) ପାଣି ଉତ୍ସକୁ ଦୁଷିତ କରେ ।

Cholera ର ଲକ୍ଷଣ (Symptoms of Cholera)

ପ୍ରଧାନ ଲକ୍ଷଣ (Primary Symptoms)

Primary Symptoms:

-ଅତ୍ୟଧିକ ପରିମାଣରେ ପଣିଆ ଯୁକ୍ତ ଅତିସାର(Profuse, watery diarrhea)

ବାନ୍ତି (Nausea and vomiting)

ମାଂସପେଶୀ ଦୁର୍ବଳ (Muscle cramps)

ତିବ୍ର ହୃଦ୍‌ସ୍ପନ୍ଦନ (rapid heart rate)Rapid heart rate

ମୁହଁ ଶୁଷ୍କ ହେବା ଓ ତୀବ୍ର ଶୋଷ ଲାଗିବା (Dry mouth and intense thirst)

Signs of Dehydration

ସୁଶ୍କତାର ଲକ୍ଷଣ

-Dizziness or fainting

ମୁଣ୍ଡ ଘୁରେଇବା କିମ୍ବା ଅଚେତ ହେବା (dizziness or fainting)

-ଦୁର୍ବଳତା ଓ କ୍ଳାନ୍ତି (weakness and fatigue)

-ଅଳ୍ପ ପରିମାଣରେ ପରିଶ୍ରା ହେବା କିମ୍ବା ଗାଢ଼ ବର୍ଣ୍ଣର ପରିଶ୍ରା (reduced urination or dark-colored urine)

-ଚୋଷି ଗଲା ଆଖି ଓ ଶୁଷ୍କ ତ୍ୱଚା (sunken eyes and dry skin)

ଅନେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଯେଉଁମାନେ cholera ରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ, ସେମାନେ ସାମାନ୍ୟ କିମ୍ବା କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ନଥିଲେ ମଧ୍ୟ ରୋଗଟିକୁ ସଂକ୍ରମିତ କରିପାରନ୍ତି।(Many people infected with cholera may show mild or no symptoms, yet still spread the disease.)

Causes of Cholera

Bacterial Source

Cholera ର କାରଣ (Causes of Cholera)

ଜୀବାଣୁ ଉତ୍ସ (Bacterial Source)

Cholera ର ପ୍ରଧାନ କାରଣ Vibrio cholerae ନାମକ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ (bacterium) ଅଟେ, ଯେଉଁଥିରୁ ଏକ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ (toxin) ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । ଏହି toxin ଛୋଟ ଆନ୍ତ୍ରର (intestinal lining) ସାଧାରଣ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ବାଧା ଦେଇଥାଏ, ଫଳରେ ଶରୀର ଦ୍ରୁତ ଭାବରେ ପାଣି ଓ ଲବଣ (water and salts) ହରାଇ ଦିଏ ।

Contamination Sources

ଦୁଷିତ ହେବାର ଉତ୍ସ (Contamination Sources)

ଆପଣ Cholera ରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇପାରନ୍ତି, ଯଦି ଆପଣ:

-ଅସୁରକ୍ଷିତ ପାଣି (unsafe water) ପିଉଛନ୍ତି

- କଞ୍ଚା ସମୁଦ୍ର ଖାଦ୍ୟ (raw shellfish) ଖାଉଛନ୍ତି

-ଦୁଷିତ ପାଣିରେ ଧୋଇବା କିମ୍ବା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିବା ଖାଦ୍ୟ (food washed or prepared with contaminated water) ଖାଉଛନ୍ତି

Risk Factors for Cholera

You're more at risk of contracting cholera if you:

ଖରାପ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବ୍ୟବସ୍ଥା (poor sanitation) ଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ବସବାସ କରନ୍ତି କିମ୍ବା ଯାତ୍ରା କରନ୍ତିLive in or visit areas with poor sanitation

Have blood type O

Have low stomach acid or take antacids regularly

Have undergone gastric surgery

Are exposed during natural disasters (floods, cyclones)

Cholera ର ଜୋଖିମ କାରକ (Risk Factors for Cholera)

O ଟାଇପର ରକ୍ତ (blood type O) ରଖନ୍ତି

ଅପେକ୍ଷାକୃତ କମ୍ ଆମ୍ଳ ଥିବା ପେଟ ରଖନ୍ତି କିମ୍ବା ନିୟମିତ ଭାବେ antacid ଖାଉଛନ୍ତି

ପେଟ ଅପରେ ସର୍ଜେରି (gastric surgery) କରାଇଛନ୍ତି

ପ୍ରାକୃତିକ ବିପଦ (ଝଡ଼, ବନ୍ୟା) ସମୟରେ ଚିକିତ୍ସାହୀନ ଅବସ୍ଥାରେ ଥାନ୍ତି

Complications of Untreated Cholera

If not treated promptly, cholera may lead to:

Severe dehydration

Hypovolemic shock

Electrolyte imbalance

Kidney failure

Death

ଅପଚାରିତ Cholera ର ଜଟିଳତା (Complications of Untreated Cholera)

ଯଦି Cholera ସମୟରେ ଚିକିତ୍ସା ନ ମିଳେ, ତେବେ ଏହା ନିମ୍ନଲିଖିତ ଗଭୀର ଜଟିଳତା ଉଦ୍ଭବ କରିପାରେ:

ଗଭୀର ନିର୍ଜଳତା (severe dehydration)

ହାଇପୋଭୋଲେମିକ୍ ଶକ୍ (hypovolemic shock)

ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋଲାଇଟ୍ ଅସମତୁଳନ (electrolyte imbalance)

କିଡନି ବିଫଳତା (kidney failure)

ମୃତ୍ୟୁ (death)

Diagnosis: How is Cholera Confirmed?

Doctors typically diagnose cholera by:

Stool sample testing for V. cholerae

Rapid dipstick tests in outbreak settings

Blood tests to monitor dehydration and electrolyte levels

ନିଦାନ: Cholera କିପରି ନିଶ୍ଚିତ ହୁଏ? (Diagnosis: How is Cholera Confirmed?)

ଚିକିତ୍ସକମାନେ ସାଧାରଣତଃ Cholera କୁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପଦ୍ଧତିରେ ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତି:

V. cholerae ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ ପାଇଁ ପାଖାନି (stool) ନମୁନାର ତଦନ୍ତ

ଉତ୍ପାତ ସ୍ଥିତିରେ ତ୍ୱରିତ ଡିପ୍‌ଷ୍ଟିକ୍ ପରୀକ୍ଷା (rapid dipstick tests)

ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା (blood tests) ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଜଳତା (dehydration) ଓ ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋଲାଇଟ୍ ସ୍ତର (electrolyte levels) ର ନିରୀକ୍ଷଣ

Treatment Options for Cholera

1. Rehydration

Oral Rehydration Solution (ORS)

Intravenous (IV) fluids in severe cases

Cholera ପାଇଁ ଚିକିତ୍ସା ବିକଳ୍ପ (Treatment Options for Cholera)

1. ପୁନଃ ଜଳାୟନ (Rehydration)

ମୁଖ ମାର୍ଗରେ ଜଳ ଦେବା ଘୋଳ (ORS) – Oral Rehydration Solution ଦ୍ୱାରା ଶରୀରର ଜଳ ଓ ଲବଣ ପୁନଃ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ

ଗୁରୁତର ମାମଲାରେ ଶିରା ମାର୍ଗରେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ (IV fluids) – ଯେଉଁଠି ମୁଖ ମାର୍ଗ ଦ୍ୱାରା ପୁନଃଜଳାୟନ ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ, ସେଠାରେ intravenous fluids ଦିଆଯାଏ

2. Antibiotics

Doxycycline, Azithromycin, or Ciprofloxacin (only for moderate/severe cases)

2. ଏଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍‌ସ୍ (Antibiotics)

ମଧ୍ୟମ କିମ୍ବା ଗୁରୁତର ମାମଲାରେ (only for moderate/severe cases), ଚିକିତ୍ସକମାନେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଔଷଧ ସୁପାରିଶ କରନ୍ତି:

ଡ଼କ୍ସିସାଇକ୍ଲିନ୍ (Doxycycline)

ଏଜିଥ୍ରୋମାଇସିନ୍ (Azithromycin)

ସିପ୍ରୋଫ୍ଲୋକ୍ସାସିନ୍ (Ciprofloxacin)

ଏହି ଔଷଧଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆକୁ ନିଷ୍ପ୍ରଭ କରି ରୋଗ ସନ୍ତୁଳନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।

Prognosis and Recovery

With prompt treatment:

Recovery is often quick and complete

Severe dehydration can be reversed within hours

Mortality rate drops to below 1%

Without treatment:

Fatalities can occur within hours

ପ୍ରଗ୍ନୋସିସ୍ ଓ ସୁସ୍ଥତା (Prognosis and Recovery)

ଯଥାସମୟରେ ଚିକିତ୍ସା ମିଳିଲେ (With prompt treatment):

ରୋଗମୁକ୍ତି ସାଧାରଣତଃ ଦ୍ରୁତ ଓ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ହୁଏ

ଗୁରୁତର ନିର୍ଜଳତା କେବଳ କିଛି ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିକାର ହୋଇପାରେ

ମୃତ୍ୟୁ ହାର (mortality rate) 1% ରୁ କମ୍ ହୁଏ

ଯଦି ଚିକିତ୍ସା ନ ହୁଏ (Without treatment):

କେବଳ କିଛି ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିପାରେ

When to Seek Emergency Care

Go to a hospital immediately if you have:

Severe watery diarrhea

Continuous vomiting

Signs of shock or confusion

Inability to retain fluids

Minimal or no urination

ଏମରଜେନ୍ସି ଚିକିତ୍ସା କେବେ ନିଅନ୍ତୁ? (When to Seek Emergency Care)

ତୁରନ୍ତ ହସ୍ପିଟାଲକୁ ଯାଆନ୍ତୁ ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଏହି ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଥାଏ:

ଗୁରୁତର ପାନିଯୁକ୍ତ ଅତିସାର (severe watery diarrhea)

ଅବିରତ ବାନ୍ତି (continuous vomiting)

ଶକ୍ ଅବସ୍ଥା ବା ମନୋଭ୍ରମ (signs of shock or confusion)

ପାଣି ଧରିରଖିପାରିବାର ଅସମର୍ଥତା (inability to retain fluids)

ଅତ୍ୟନ୍ତ କମ୍ ପେଶାବ ବା ପେଶାବ ବନ୍ଦ (minimal or no urination)

Can Cholera Resolve Without Medication?

Yes, mild cases can improve without antibiotics. The priority is fluid and electrolyte replacement. Antibiotics are used in more serious cases to shorten illness duration and reduce spread.

ଔଷଧ ଛାଡ଼ି Cholera ଠିକ୍ ହୋଇପାରେ କି? (Can Cholera Resolve Without Medication?)

ହଁ, ମାନ୍ଦା ମାମଲା ରେ ଔଷଧ ଛାଡ଼ି ମଧ୍ୟ Cholera ଠିକ୍ ହୋଇପାରେ। ଏଥିରେ ସବୁଠାରୁ ମୁଖ୍ୟ ହେଉଛି ଶରୀରରେ ପାଣି ଓ ଲବଣର ସଠିକ୍ ପ୍ରତିସ୍ଥାପନ (fluid and electrolyte replacement)।

ଗୁରୁତର ମାମଲା ରେ, ଏଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ଦିଆଯାଏ ଯାହା ରୋଗ ର ଅବଧିକୁ କମାଇ ଦିଏ ଓ ରୋଗ ପ୍ରସାର ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।

How to Prevent Cholera

Personal Protection

Drink only boiled, bottled, or treated water

Wash hands frequently with soap and clean water

Avoid raw or undercooked seafood

Eat hot, freshly prepared food

Cholera କିପରି ପ୍ରତିରୋଧ କରିବେ (How to Prevent Cholera)

ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୁରକ୍ଷା (Personal Protection)

କେବଳ ଫୋକାଯାଇଥିବା, ବୋତଲବନ୍ଧ କିମ୍ବା ଶୁଧ୍ଧିକୃତ ପାଣି ପିଉନ୍ତୁ

ସାବୁନ୍ ଓ ପରିଷ୍କାର ପାଣି ସହିତ ନିୟମିତ ହାତ ଧୁଅନ୍ତୁ

କାଚା କିମ୍ବା ଅପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ସିଜା ହୋଇଥିବା ସମୁଦ୍ର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାରୁ ବଚନ୍ତୁ

ତାଜା ଓ ତତେକୁ ତାପ ଦେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ

Vaccination

Oral cholera vaccines (Dukoral®, Shanchol®, Euvichol®) are available

Recommended for travelers and at-risk communities

ଟୀକାକରଣ (Vaccination)

ମୁଖମାର୍ଗ ଚୋଲେରା ଟୀକା (Oral cholera vaccines) ଯଥା:

Dukoral®, Shanchol®, ଓ Euvichol® ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି

ଏହି ଟୀକାଗୁଡ଼ିକ ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ (travelers) ଓ ଉଚ୍ଚ ଜୋଖିମ ଅଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ (at-risk communities) ପାଇଁ ସୁପାରିଶ ହୁଏ

Final Thoughts

While cholera is still a global health threat, especially in vulnerable regions, it’s largely preventable and treatable. Maintaining clean water, sanitation, and prompt treatment are crucial in reducing outbreaks and saving lives.

If you or someone you know develops severe diarrhea, seek medical attention immediately. Early hydration can be life-saving.

ଶେଷ ଭାବନା (Final Thoughts)

Cholera ଏଯାପ୍ରି ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ରୂପେ ରହିଛି, ବିଶେଷକରି ସେହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ଯେଉଁଠି ଜଳ ଓ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଦୁର୍ବଳ। ତଥାପି, ଏହା ସହଜରେ ପ୍ରତିରୋଧଯୋଗ୍ୟ ଓ ଚିକିତ୍ସାଯୋଗ୍ୟ ଅଟେ।

ଶୁଧ୍ଧ ପାଣି, ସଫା-ସୁଥିଳ ପରିବେଶ ଓ ଯଥାସମୟରେ ଚିକିତ୍ସା ଦ୍ୱାରା cholera ର ପ୍ରକୋପକୁ ହ୍ରାସ କରାଯାଇପାରିବ ଓ ଅନେକ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରାଯାଇପାରିବ।

ଯଦି ଆପଣ ବା ଆପଣଙ୍କ ଚିନିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଗୁରୁତର ଦିନେ ପାନିଯୁକ୍ତ ଅତିସାର (diarrhea) ହେଉଛି, ତେବେ ତୁରନ୍ତ ଡାକ୍ତରୀ ସହାୟତା ନିଅନ୍ତୁ। ଆରମ୍ଭରୁ ପୁନଃଜଳାୟନ (hydration) ଦେବା ଜୀବନ ରକ୍ଷାକାରୀ ହୋଇପାରେ। Cholera symptoms, cholera treatment, how cholera spreads, Vibrio cholerae infection, cholera vaccine, cholera dehydration, cholera outbreak 2025, prevent cholera naturally, ORS solution cholera, cholera risk factors.